شکایت‌های گسترده متقاضیان از توقف روند توزیع پاسپورت
یک جلد پاسپورت با قیمت حدود 20 برابر فروش می‌شود
در حالی که حجم بزرگی از تقاضاها برای گرفتن پاسپورت از ماه‌ها و حتا از زمان سقوط حکومت به دست گروه طالبان، انباشته شده و با گذشت هر روز این تقاضا بیشتر هم می شود، اما روند توزیع پاسپورت دست کم از حدود ده ماه به این سو متوقف است. قبل از آن نیز روند توزیع به صورت محدود و وقفه‌ای جریان داشت.
مسوولان ریاست پاسپورت دلیل این توقف را مشکلات تخنیکی عنوان کرده اند. اما براساس گزارش برخی شهروندان در شبکه‌های اجتماعی، توزیع پاسپورت به صورت کامل متوقف نیست. براساس حکایت آنها، کسانی که پول‌های گزاف (حدود دوهزار دالر یا بیشتر) پرداخت کنند می‌توانند پاسپورت بگیرند. لذا از دید آنها مشکل تخنیکی بهانه و پوششی برای بدست آرودن پول توسط کمیشن کاران و مسوولان ریاست پاسپورت است.
فرید (نام مستعار) که یک عضو خانواده‌اش به پاسپورت نیاز دارد، می‌گوید در حال حاضر تنها راه گرفتن پاسپورت پرداخت پول است آنهم به مقدار بسیار گزاف که از توان بسیاری از مردم برآورده نیست. او می‌گوید: «پس از چندین ماه انتظار نافرجام برای باز شدن روند توزیع پاسپورت، اکنون مجبور شده ایم از طریق کمیشن‌کاران برای به دست آوردن یک جلد پاسپورت اقدام کنیم که حدود دو لک افغانی مطالبه کرده است.»
شماری از شهروندان در شبکه اجتماعی فیسبوک نیز با انتقاد شدید از بی‌توجهی مسوولان به نیازمندی متقاضیان، برخی موارد را به عنوان نمونه‌های فساد و خرید و فروش پاسپورت با قیمت چندین برابر، به اشتراک گذاشته اند. ویس بارکزی با همرسانی چند تا تصویر از پاسپورت هایی که نشان می دهد اخیرا صادر و توزیع شده در حساب فیسبوک خود نوشته: « دفعتا در مقابل دالر مشکلات تخنیکی حل می‌شود. جالب نیست؟!»
این عکس‌ها (سانسور شده) نشان می‌دهد که این پاسپورت ها در ماه جنوری سال روان میلادی و در حالی که روند توزیع پاسپورت به گفته مسوولان امارت عملا مسدود است، توزیع شده است.
خرید و فروش پاسپورت و آنچه فساد در این پروسه گفته می‌شود بی‌سابقه نیست. پیشتر در 17 مارچ 2022 برادر علم گل حقانی رییس قبلی ریاست پاسپورت به اتهام کمیشن‌کاری و بهره‌برداری جنسی در بدل اخذ پاسپورت در حین حضور با چند خانم در یک هوتل در کابل بازداشت شد.
اخیرا گزارش‌هایی مبنی بر رفع آنچه عوارض تخنیکی گفته می‌شود و شروع توزیع پاسپورت در آینده نزدیک توسط برخی رسانه‌ها نشر شد ولی این خبر بعدا توسط ریاست پاسپورت به نحوی تکذیب شد. با این حال معلوم نیست که فساد گسترده اما پنهان در این روند و انتظار طولانی متقاضیان برای به دست آوردن پاسپورت چوقت به پایان خواهد رسید.
از سویی هم بر بنیاد اعلامیه جهانی حقوق بشر، همانگونه که سفر کردن حق بشری و طبیعی افراد هست، داشتن اسناد سفر (پاسپورت) نیز حق شهروندی آنهاست.
