هشدار دبیرکل ملل متحد و فعالان حقوق کودک: بحران‌ها آینده کودکان افغانستان و جهان را تهدید می‌کند
انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به مناسبت روز جهانی کودک هشدار داده است که حقوق کودکان در سراسر جهان تحت فشار قرار دارد و بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی، آینده آنان را تهدید می‌کند. او گفت:
«کودکان و حقوق آنان اکنون زیر ضربه‌اند. فقر و بحران‌ها مانع آموزش می‌شوند، هرج‌ومرج اقلیمی آینده‌ها را به خطر انداخته و تهدیدهای جدید در دنیای آنلاین کمین کرده‌اند. کودکان بسیاری بارهایی فراتر از سن خود را بر دوش می‌کشند؛ برخی مجبور به کارند و برخی دیگر مراقبت از خواهر و برادرهایشان را به عهده دارند. قحطی و جنگ نیز هزاران کودک را از ابتدایی‌ترین حق، یعنی حق زندگی، محروم کرده است.»
نماینده یونیسف در افغانستان، تاج‌الدین اویوالی، نیز در پیامی هشدار داد که فقر فزاینده، درگیری‌ها، شوک‌های اقلیمی و کاهش شدید بودجه خدمات حیاتی در حال ربودن آینده کودکان است. او تأکید کرد:
«حقوق کودک تنها کلمات روی کاغذ نیستند، بلکه وعده‌ای زنده هستند که باید با اقدام و سرمایه‌گذاری عملی حفظ شوند.»
صندوق پشتیبانی از کودکان ملل متحد نیز اعلام کرده است که هر کودک، صرف‌نظر از محل زندگی، حق آموزش، حمایت و شنیده شدن دارد. با این حال، در افغانستان میلیون‌ها دختر هنوز از آموزش محروم‌اند و هزاران کودک دیگر به جای مدرسه، مشغول کارهای سخت روزانه هستند. یکی از کودکان بلخ می‌گوید: «مادرم مریض است، من کار می‌کنم و نمی‌توانم به مکتب بروم. اینجا می‌آیم و کار می‌کنم تا پول به خانه ببرم.»
زهره، کودک ده ساله و دانش‌آموز، درباره ممنوعیت رفتن دختران به مکتب می‌گوید: «امروز روز کودک است و به من هیچ معنایی ندارد. زندگی در افغانستان برایم سخت است. من می‌خواهم در آینده داکتر شوم و به مردم خود خدمت کنم.»
همزمان، حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در پیامی به مناسبت روز جهانی کودک از طالبان خواست درهای مکتب‌ها و دانشگاه‌ها را به روی دختران باز کنند. او تأکید کرد که آموزش حق هر کودک و نیاز اساسی جامعه است:
«جامعهٔ ما زمانی به رشد و توسعه نائل می‌شود که به آموزش اطفال و تربیت آنان به عنوان قوای بشری متخصص و تعلیم‌یافته برای فردای کشور توجه جدی شود. از همین رو، ایجاب می‌کند هرچه زودتر درب مکاتب و پوهنتون‌ها به روی تمام فرزندان ما، اعم از دختران و پسران، گشوده شود.»
این هشدارها در حالی مطرح می‌شود که نهادهای بین‌المللی بارها از نبود فرصت‌های آموزشی، افزایش ازدواج‌های اجباری کودکان، سوءتغذیه، کمبود آب آشامیدنی سالم و آسیب‌دیدن کودکان از شوک‌های اقلیمی در افغانستان خبر داده‌اند.
شایان ذکر است که سازمان ملل متحد ۳۲ سال پیش کنوانسیون حقوق کودک را تصویب کرد؛ کنوانسیونی که امروز بیش از ۱۹۰ کشور به آن پیوسته‌اند و ۲۰ نوامبر را به عنوان روز جهانی کودک گرامی می‌دارند. افغانستان نیز در سال ۱۹۹۴ به این کنوانسیون ملحق شد و موظف است حقوق کودکان را تأمین کرده و درباره وضعیت آنان گزارش دهد.
نویسنده: رحمت الله محسنی
