چالشی به نام «انس حقانی»

طالبان امروز تعداد اعضای تیم مذاکره‌کننده خود را از ۸ نفر به ۱۴ نفر افزایش دادند. در بین اعضای جدید تیم مذاکره‌کننده طالبان، اسم «انس حقانی» هم دیده می‌شود. انس اکنون در کابل زندانی است.

طالبان پیش‌ازاین بارها گفته بودند که انس حقانی، ارتباطی با تشکیلات این گروه ندارد و بی‌گناه در زندان بسر می‌برد اما اکنون مشخص شد که طالبان خلاف می‌گفتند. انس حقانی، فرزند «جلال‌الدین حقانی» از فرماندهان سابق جهادی است. جلال‌الدین حقانی در دوره جهاد، از فرماندهان ارشد «حزب اسلامی افغانستان» شاخه «یونس خالص» به شمار می‌رفت. جلال‌الدین در زمان طالبان به این گروه پیوست و به عنوان وزیر «اقوام و قبایل» تعیین شد. پس از سقوط رژیم طالبان، او از حوزه استحفاظی خود یعنی از منطقه «زرمت» ولایت پکتیا (قوم زدران) به منطقه «میرام شاه» در وزیرستان شمالی در آن‌طرف «خط‌دیورند» رفت که از سال‌ها پیش حوزه نفوذ جنگجویان حقانی محسوب می‌شد.

البته جلال‌الدین پس از سقوط طالبان، کمتر فعالیت میدانی داشت اما تمام آرا و افکار خود را به یکی از فرزندانش به اسم «سراج‌الدین حقانی» منتقل کرد. پس از گوشه‌نشینی جلال‌الدین حقانی که اخیراً طالبان خبر مرگ او را تائید کردند، سراج‌الدین حقانی، جانشین ایدئولوژی پدر شد. این ایدئولوژی که مبتنی بر جنگ دائمی، با مخالفان فکری این جریان است، شبکه حقانی را به یکی از مخوف‌ترین جریانات مسلح در جهان تبدیل کرده است.

در حال حاضر شبکه حقانی بازوی پُرتوان طالبان به شمار می‌رود که بیشتر عملیات‌های درون‌شهری طالبان به ویژه حملات گروهی و انتحاری توسط همین شبکه سازمان‌دهی می‌شود. البته سراج‌الدین حقانی دو سال پیش توسط شورای رهبری طالبان، به عنوان معاون «هبت‌الله» رهبر این گروه نیز تعیین شد که بی‌ارتباط با فشارهای پاکستان نبوده است. در حقیقت طالبان از کانال شبکه حقانی با نهادهای امنیتی پاکستان ارتباط دارند.

یکی از موفقیت‌های شبکه حقانی، حضور همه‌ی فرزندان و مردان خانواده جلال‌الدین حقانی در این شبکه است. در ۱۸ سال گذشته، چهار تن از فرزندان جلال‌الدین حقانی به نام‌های «عمر»، «محمد»، «بدرالدین» و «نصیرالدین» کشته شده‌اند. بدرالدین و نصیرالدین از فعالان اقتصادی و از گردآورندگان پول برای شبکه حقانی بودند. آنان بارها به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سفر کردند و مبالغ هنگفتی پول از شیخ‌نشینان عرب برای طالبان به دست آوردند.

پس از کشته شدن این دو تن، گویا وظیفه آنان به انس حقانی برادرشان واگذار شد. انس حقانی که به «عبدالله» مشهور است، نیز بارها به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سفر کرد و از عرب‌ها برای شبکه خود و طالبان پول گرفت. آخرین سفر او در سال ۲۰۱۴ انجام شد. منابع طالبان مثل سایت «امارت» مدعی‌اند که انس حقانی در ۱۲ اکتبر سال ۲۰۱۴ توسط مأموران اطلاعاتی آمریکا در بحرین دستگیر شد. سپس او را به امارات متحده عربی و بعداً به افغانستان منتقل کردند و به اداره امنیت ملی افغانستان تحویل دادند. البته ریاست امنیت ملی افغانستان نیز در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۴ از دستگیری انس حقانی و یکی از همراهانش به اسم «حافظ رشید» در داخل افغانستان خبر داد.

انس حقانی از چهار سال بدین‌سو در زندان دولت افغانستان بسر می‌برد. دادگاه ابتدایی افغانستان دو سال پیش پس از چندین حمله انتحاری در شهر کابل، حکم اعدام انس حقانی را صادر کرد اما شبکه حقانی تهدید کرد که در صورت اجرای حکم، گروگان‌های خارجی خود را خواهد کشت. پس از تهدید شبکه حقانی، موضوع اعدام انس حقانی به فراموشی سپرده شد اما امروز باردیگر اسم او به عنوان عضو تیم مذاکره‌کننده طالبان مطرح شده است. عضویت انس حقانی در تیم مذاکره‌کننده طالبان، دولت افغانستان را با چالش جدیدی روبرو کرده است. اگر او از زندان آزاد شود، سرخوردگی بزرگی برای دولت افغانستان محسوب می‌شود زیرا کابل در چهار سال گذشته، روی انس حقانی بسیار مانور داده است و اگر اداره کابل از آزادی او خودداری کند، توسط طالبان به عنوان مانع مذاکرات صلح معرفی خواهد شد. اکنون توپ در میدان دولت افغانستان است تا چگونه این مخمصه را مدیریت کند.
محمد مرادی