توقف صدور ویزه پاکستان؛ صدها دانشجوی افغان در آستانه آغاز سمستر جدید بلاتکلیف مانده‌اند
نشریه بریتانیایی «اخبار جهانی دانشگاه» گزارش داده است که توقف ناگهانی روند صدور ویزه توسط سفارت پاکستان در کابل و قنسولگری‌های این کشور در هرات و مزارشریف، ده‌ها دانشجوی افغانستان را در آستانه آغاز سمستر جدید در وضعیت سردرگمی قرار داده است.
بر اساس این گزارش، شماری از دانشگاه‌های پاکستان این وضعیت را «بحران آموزشی کم‌سابقه» برای دانشجویان افغانستان توصیف کرده‌اند.
دانشجویان گفته‌اند که از اوایل جولای ۲۰۲۵ روند بررسی ویزه عملاً متوقف شده و با وجود انتظار طولانی، هیچ اطلاعیه رسمی از سوی سفارت پاکستان منتشر نشده است. بسیاری از پذیرفته‌شدگان برنامه‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا می‌گویند مدارک آنان برای مدت ۳۰ تا ۵۰ روز «در مرحله بررسی» باقی مانده و سفارت تنها پاسخ کوتاه «منتظر اطلاع بعدی باشید» را ارائه می‌دهد.
یک دانشجوی کارشناسی ارشد در کابل گفته است: «قبولی ما نهایی شده و تاریخ آغاز سمستر اعلام گردیده، اما ما برای دریافت یک مهر ساده روزها پشت دروازه سفارت انتظار می‌کشیم.»
به نوشته این نشریه، دانشگاه‌های پشاور، لاهور و کویته به دانشجویان افغانستان هشدار داده‌اند که عدم حضور تا پایان ماه نخست سمستر ممکن است به لغو ثبت‌نام آنان منجر شود؛ موضوعی که نگرانی‌های تازه‌ای برای دانشجویانی ایجاد کرده که هیچ کنترلی بر روند بررسی ویزه ندارند.
یک استاد دانشگاه در لاهور گفته است: «ما مایل نیستیم دانشجویان افغانستان فرصت تحصیل خود را از دست بدهند، اما توقف صدور ویزه خارج از توان و اختیار دانشگاه‌هاست.»
حتی دانشجویانی که بورسیه کامل دولت پاکستان را در قالب برنامه «علامه محمد اقبال» دریافت کرده‌اند نیز با مشکل مشابه روبه‌رو هستند. شماری از آنان گفته‌اند با وجود ارسال کامل مدارک، هیچ پیشرفتی در وضعیت ویزه‌شان مشاهده نمی‌شود. یک دانشجوی دکترا در این برنامه گفته است: «ما شامل بورسیه رسمی دولت پاکستان هستیم، اما حتی این امتیاز هم کمکی به روند ویزه نکرده است.»
دانشجویانی که برای تعطیلات تابستانی به افغانستان بازگشته بودند نیز اکنون امکان بازگشت به دانشگاه‌های‌شان را ندارند. برخی می‌گویند در صورت نرسیدن به دانشگاه تا پایان ماه، احتمال دارد مجبور شوند یک سال تحصیلی را تکرار کنند. یک دانشجوی دختر از اسلام‌آباد گفته است: «پروازم برای ۲۰ اگست بود، اما ویزه صادر نشد. دانشگاه هشدار داده که اگر تا پایان ماه بازنگردم، سمستر من لغو خواهد شد.»
پاکستان در سال‌های اخیر یکی از معدود مسیرهای آموزشی برای دانشجویان افغانستان بوده است، به‌ویژه پس از محدودیت‌های گسترده طالبان بر تحصیل دختران. اما دانشجویان می‌گویند توقف روند ویزه نه‌تنها آینده تحصیلی آنان را تهدید می‌کند، بلکه امید هزاران جوان دیگر را نیز از میان می‌برد.
یک فعال حقوق آموزشی در کابل تاکید کرده است: «هر روز تأخیر در صدور ویزه، یک عقب‌گرد برای نسل جوان افغانستان است. این ضربه فقط به دانشجویان وارد نمی‌شود؛ بلکه به آینده کشور لطمه می‌زند.»
نشریه «اخبار جهانی دانشگاه» نوشته است که با وجود تماس‌های مکرر رسانه‌ها و نهادهای آموزشی، سفارت پاکستان تا کنون هیچ توضیح رسمی درباره دلایل توقف صدور ویزه ارائه نکرده است. شماری از استادان دانشگاه نیز گفته‌اند که سکوت سفارت احتمال ارتباط این روند با سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر پاکستان در قبال مهاجران افغان را تقویت کرده است.
