۲۷ روز بن‌بست تجاری در مرز افغانستان و پاکستان؛ زیان میلیون‌ها دالری و صف هزاران موتر در دو سوی گذرگاه‌ها
۲۷ روز از بسته‌ماندن گذرگاه‌های مرزی میان افغانستان و پاکستان می‌گذرد و این وضعیت، میلیون‌ها دالر خسارت به دو کشور وارد کرده است. پاکستان این گذرگاه‌ها را در تاریخ ۱۹ میزان، پس از درگیری مرزی با طالبان، به‌روی تجارت و ترانزیت بست. اکنون حدود هشت‌هزار کانتینر حامل کالاهای بازرگانان افغان در خاک پاکستان متوقف مانده است.
بر اساس گزارش‌ها، هزاران موتر باربری در دو سوی مرز صف کشیده‌اند و فعالیت‌های تجاری به‌شدت مختل شده است. موترهای حامل میوه‌های تازه، سبزیجات و سایر مواد خوراکی روزها در انتظار ترخیص مانده‌اند و بخش زیادی از محموله‌ها فاسد شده است.
در حالت عادی، افغانستان به پاکستان میوه خشک، زغال‌سنگ، سبزیجات و میوه تازه صادر می‌کند و در مقابل از این کشور سمنت، پارچه، مواد خوراکی و میوه‌های وارداتی دریافت می‌نماید.
منابع رسمی پاکستان می‌گویند که تنها گذرگاه تورخم روزانه بیش از سه میلیون دالر گردش تجارتی دارد. از این میان، پاکستان روزانه حدود دو میلیون دالر کالا به افغانستان صادر و نزدیک به ۹۰۰ هزار دالر واردات از افغانستان انجام می‌دهد. افزون بر آن، این کشور روزانه ۲۰۰ هزار دالر عواید گمرکی از همین گذرگاه به‌دست می‌آورد.
اداره تجارت و ترانزیت پاکستان در تاریخ اول عقرب، پس از ۱۱ روز تعطیلی، اعلام کرد که به‌دنبال توافق آتش‌بس با طالبان در دوحه، فعالیت‌های تجارتی را به‌صورت مرحله‌ای از سر می‌گیرد. حدود ۳۰۰ موتر باربری نیز اجازه عبور یافتند؛ با این حال، به‌دلیل بی‌نتیجه‌ماندن دور دوم مذاکرات در استانبول، گذرگاه‌ها دوباره بسته شدند.
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در دوم عقرب گفت:
«زندگی و امنیت شهروندان پاکستانی از تجارت و ترانزیت کالا باارزش‌تر است.»
به‌دنبال این وضعیت، اتاق تجارت و صنایع افغانستان اعلام کرده که حجم تجارت افغانستان از مسیر بندر چابهار و بندرعباس تا ۹۰ درصد افزایش یافته، در حالی که تجارت از مسیر پاکستان، به‌ویژه از بندر کراچی و گذرگاه واگه، حدود ۴۰ درصد کاهش داشته است.
کارشناسان اقتصادی تا روز نوزدهم بسته‌ماندن گذرگاه‌ها، زیان مستقیم این وضعیت را بیش از ۱۲۲.۵ میلیون دالر تخمین زده بودند و هشدار داده‌اند که ادامه آن، فشار اقتصادی سنگینی بر مردم افغانستان وارد می‌کند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، نیز گفته است:
«بسته ماندن گذرگاه‌ها به زیان هر دو کشور است و اسلام‌آباد باید موضوع تجارتی را از مسایل سیاسی جدا کند.»
در هفتم عقرب، تاجران و رانندگان افغان در بازار لندی‌کوتل پاکستان دست به اعتراض زده و خواستار بازگشایی فوری گذرگاه تورخم شدند.
با وجود این فشارها، دولت پاکستان در دهم عقرب تنها برای خروج مهاجران افغان این گذرگاه را به‌طور موقت بازگشایی کرد.
کارشناسان بر این باورند که در صورت دستیابی دو طرف به توافق در دور سوم مذاکرات استانبول، احتمال بازگشایی مجدد گذرگاه‌ها برای تجارت وجود دارد؛ در غیر آن، ادامه انسداد مرزی می‌تواند به بحرانی اقتصادی در هر دو کشور بینجامد.
