حکایت دوبی

50 سال پیش شیخ راشد؛ حاکم وقت دبی اعلام کرد که یک خبر خوب و یک خبر بد دارد! خبر خوب اینکه نفت اکتشاف شد و خبر بد اینکه منابع آن کم است! از آن زمان بود که این ایالت تصمیم گرفت روی طلای سیاه حسابی باز نکرده و به فکر چاره و کشف سایر منابع درآمدی جایگزین باشد. اکنون که نفت حدود یک درصد تولید ناخالص داخلی دبی را تامین می کند، پس راز این آبادانی و ثروتمندی آن چیست؟
به طور کلی می توان گفت رونق اقتصادی و آبادانی دوبی مرهون سه نیروی محرکه غیر نفتی است:

تجارت دریایی: یکی از مهمترین منابع درآمدی دوبی؛ فعالیت های پررونق کشتیرانی است. دوبی که زمانی شهر ماهیگیران بود اکنون بندر جبل علی آن شلوغ ترین بندر کشتیرانی خاورمیانه است که در واقع هاب تجاری منطقه و جهان محسوب شده و ارزشمندترین دارایی تجاری امارات متحده می باشد. دلیل موفقیت چشم گیر این بندر؛ واقع شدن در منطقه آزاد جبل علی یا جَفزا می باشد!

جفزا به مساحت 57 کیلومتر مربع؛ وسیع ترین منطقه اقتصادی جهان و مهمترین منطقه از میان بیش از 20 منطقه آزادی است که حکومت این ایالت آنها را تاسیس کرده است. مرکز گُل دوبی، منطقه مد و طراحی لباس دبی، منطقه آزاد فرودگاهی، منطقه آزاد سلامت، آبادی سیلیکون دوبی، مرکز مالی بین المللی دبی، شهر نساجی دبی، پارک علم دوبی، منطقه بین المللی تولیدات رسانه ای دوبی، شهر لوجستیک دوبی، شهر اینترنت دوبی، شهر دریایی دوبی، پارک طلا و الماس دبی و…از جمله این مناطق مهم آزاد می باشند. همه این مناطق با ارائه معافیت های مالیاتی صد درصدی، مزایای گمرکی و برداشتن محدودیت مالکیت خارجی ها زیر نظر یک نهاد حاکمیتی مستقل که توانسته بروکراسی را ساده کند، موفق شده اند سرمایه هنگفتی را از بازارهای بین المللی جذب کنند.

جفزا؛ با 7 هزار شرکت که از میان آنها 100 شرکت از 500 شرکت جهانی فرچون حضور دارند؛ میزبان 32 درصد سرمایه گذاری مستقیم خارجی FDI امارات متحده بوده که با ثبت 83 میلیارد دلار تجارت دریایی و کسب درآمد 20.3 میلیارد دلار؛ 21 درصد تولید ناخالص داخلی 103 میلیارد دلاری این شهر را تامین کرده است.

امارات به لحاظ تعداد مهاجران؛ ششمین کشور جهان بوده که 80 درصد جمعیت آن را تشکیل می دهند. عمده این مهاجران؛ کارگران ساختمانی از جنوب آسیا بوده که با وجود اصلاحات قانونی سال 2017 مبنی بر اعطای یک ماه تعطیلات سالیانه با حقوق، یک روز تعطیلی در هفته، بیمه و انعقاد قرارداد کاری، کماکان به دلیل دستمزد پایین، برای امارات و دبی برای تبدیل شدن به مناطق مدرن جهانی یک مزیت رقابتی محسوب می گردند.

مالی: مرکز مالی بین المللی دوبی یا DIFC با میزبانی از 2003 شرکت که 493 تای آنها شرکت های مالی بین المللی می باشند، خود را به یک هاب مالی برای مناطق خاورمیانه، آفریقا و جنوب آسیا با تولید ناخالص داخلی 7.7 تریلیون دلاری تبدیل نموده است. این مرکز که برای خود نهاد قانونگذاری، مقرراتی و حقوقی بین المللی و مستقل داشته و از نظام حقوق عمومی تبعیت می کند؛ دارای بورس مالی جهانی و رژیم مالیاتی جذاب صفر درصدی بر درآمد و منافع است که شرکت های مالی بین المللی بدون نیاز به داشتن شریک محلی و نیز با حق مالکیت صد درصدی می توانند از این زیرساخت ها حداکثر بهره را ببرند!

معاون وزیر تجارت چین در اواسط سال گذشته با سفر به این منطقه آنرا به عنوان مرکز منطقه ای مالی طرح یک کمربند-یک جاده چین اعلام کرده که خانه ای است برای 4 بانک بزرگ چینی یعنی بانک چین، بانک کشاورزی چین،بانک تجارت و صنعت چین و بانک ساخت و ساز چین که اکنون آنجا حضور دارند!

جهانگردی: پذیرایی از 15 میلیون جهانگرد در سال گذشته که عمدتا از مسیر فرودگاه بین المللی دوبی وارد این ایالت شده اند توانسته یک درآمد 30 میلیارد دلاری برای این ایالت به ارمغان آورد!

حمل 88.2 میلیون مسافر و 2.6 میلیون تن بار، طی 420 هزار پرواز بین المللی درآمد 27 میلیارد دلاری را نصیب فرودگاه بین المللی دوبی کرده است!

چرا با وجود درآمد بیشتر از محل جهانگردی در ابتدا به آن اشاره نکردیم؟ چون جهانگرد جایی می رود که آباد و امن باشد و جایی آباد و امن است که تجارت بین المللی در آنجا پررونق است و جایی تجارت بین المللی پررونق است که زیرساخت های مالی آن قوی و با بازارهای جهانی به هم تنیده باشد چرا که تجارت و تامین مالی آن؛ دو امر لاینفک اند!

دوبی از نفت که سهم آن در تولید ناخالص داخلی ناچیز است تنها یک استفاده کرده و می کند و آن هم توسعه زیرساخت های تجاری، مالی و جهانگردی و با فراهم آوردن محیط مناسب کاروکسب بین المللی درآمد سرانه 40 هزار دلاری و رفاه مناسب را برای شهروندان خود فراهم می آورد!