توافق دوستم و خلیلی؛ آیا غنی دیگر رییس جمهور نخواهد شد؟
کریم خلیلی و جنرال عبدالرشید دوستم، روز شنبه در کابل با هم دیدار و گفتگو و توافق کرده‌اند که در انتخابات آینده ریاست جمهوری از یک تیکت واحد حمایت کنند و خواسته‌های شان را نیز باید در قالب طرح دو حزب مطرح کنند. این توافق میان دو حزب وحدت و جنبش صورت گرفته و نشان می دهد که مذاکرات تیکت‌های مختلف انتخاباتی تاکنون با این دو نفر، نتیجه‌ی چندانی نداشته است و رهبران این دو حزب، به دنبال توافق با کسی است که مشترکا به این دو جریان، امتیازات لازم را بدهد.
کریم خلیلی معاون پیشین رییس جمهوری افغانستان از جمله آدم‌هایی است که در انتخابات پیشین، توانست تیم تحول و تداوم را بر محور محمد اشرف غنی، جنرال دوستم و سرور دانش شکل بدهد.
مذاکرات او با جنرال دوستم در روزهای آخر زمان ثبت نام کاندیدان، باعث شد که در یک چرخش تقریبا نا معمول، آقای غنی، جنرال دوستم را به عنوان معاون اول خود برگزیند و حضور جنرال دوستم و خلیلی در این تیم، باعث پیروزی آن- با حواشی‌های زیاد- شد.
با تشکیل حکومت وحدت ملی و رفتن غنی به ارگ؛ هم جنرال دوستم و هم کریم خلیلی به نحوی از حکومت رانده شدند. کریم خلیلی که روی سرور دانش به عنوان نماینده خود در حکومت حساب ویژه ای باز کرده بود، به یکباره متوجه شد که آقای دانش دیگر تابع دستورات او نیست و به زودی موضع گیری علیه اورا آغاز کرد.
جنرال دوستم نیز پس از بازگشت از جنگ‌های فرسایشی شمال، با دوسیه سنگین تجاوز جنسی بالای احمد ایشچی روبرو شد و در نقش یک منتقد جدی دولتی که خودش در تشکیل آن نقش محوری را داشت، ظاهر و بهمین دلیل نیز برای مدت‌ها به ترکیه تبعید شد.
تبعید دوستم به ترکیه، بازوی راست آقای غنی در حکومت را تقریبا از کار انداخت و او، برای ترمیم نبود جنرال دوستم در صدارت، تلاش کرد تا نهادهای دیگری از جمله مشاوریت شورای امنیت، سرقوماندانی اعلای قوای مسلح و بخش های اقتصادی درون حکومت را فعال‌تر کند.
کشمکش میان غنی و عبدالله برسر تصاحب پنجاه پنجاه کرسی های دولتی از یکسو و مخالفت چهره‌هایی مانند کریم خلیلی و جنرال دوستم با غنی، کارایی حکومت وحدت ملی را به شدت پایین آورد و آقای غنی تمامی نکرده‌های خویش را تنها از طریق صفحات مجازی و معاون سخنگوی خویش، توجیه کرد.
اکنون که فصل گرم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان فرا رسیده، تلاش‌ها برای ایجاد ایتلاف‌های سیاسی شدت گرفته است و تیکت های مطرح از جمله محمد حنیف اتمر و محمد اشرف‌غنی،به دنبال جلب حمایت چهره‌ها و احزاب مختلف هستند.
ایتلاف ملی که از آن بعنوان یک جریان تاثیر گزار در انتخابات آینده یاد می‌شد، در پی مذاکرات طولانی و فرسایشی با جوانب مختلف، روی نامزد مشخصی توافق نکرده و اعضای کلیدی آن از جمله محمد محقق و عطا محمد نور، به زودی راه شان را از دیگر اعضای ایتلاف و مهم تر از همه، عبدالرشید دوستم جدا کردند.
تنهایی دوستم در ایتلافی که خود یکی از بنیان‌گذاران آن به شمار می‌رفت، باعث شد که او در آخرین روزهای مهلت ثبت نام تیکت‌های انتخاباتی، با خلیلی یکجای شده و روی خواسته‌های مشترک دو حزب موضع گیری کند.
تاکنون مشخص نیست که دوستم این‌بار از حنیف اتمر حمایت می کند یا از نامزد دیگری اما، به نظر می رسد که راه دوستم با غنی، دیگر یکی نیست. تاکنون حداقل دوبار، محمد حنیف اتمر با آقای دوستم ملاقات کرده و آوازه‌ها این است که او یکی از حامیان اتمر خواهد بود. حزب جنبش ملی اسلامی و شخص دوستم تاکنون در این مورد اظهار نظری نکرده‌اند.
کریم خلیلی هم، دیگر نمی‌خواهد از سرور دانشی حمایت کند که در زمان قدرتش، به کسی که اورا معاون رییس جمهوری ساخت، اعتنایی نکرده و بسیاری از مکتوب‌ها و حتی تماس‌هایش را بی جواب گذاشته است. سرور دانش که در طول سال‌ها فعالیت فرهنگی و سیاسی‌اش، شاید هرگز تصور نمی‌کرد به کرسی معاونیت ریاست جمهوری برسد، در انتخابات گذشته از سوی کریم خلیلی به این سمت گماشته شد. آقای خلیلی برای گرفتن رای از آدرس سرور دانش تلاش‌های زیادی کرد اما در آخر مشخص شد که بیشتر رای هزاره‌ها، از آن تیم داکتر عبدالله و محمد محقق بوده‌است.
سرور دانش نیز در چندین جلسه خصوصی، گفته بود که او نمی تواند با اشرف غنی بر سر بسیاری از خواسته‌های هزاره‌ها با تندی موضع گیری کند و آقای غنی همواره اورا تحقیر می‌کند که رای چندانی از هزاره ها نگرفته است.
یکجای شدن کریم خلیلی و جنرال دوستم اما، می تواند موازنه را به شکل دیگری تغییر دهد. حزب وحدت و حزب جنبش دو حزب با نفوذی هستند که در مناطق مختلف کشور، هواداران خود را دارند و می‌توانند در فرایندهای سیاسی از جمله انتخابات، برگ برنده های یک تیم باشند. حال باید منتظر بود که حنیف اتمر می تواند از این برگ برنده استفاده کند یا این دو، خودشان غنی دیگری را برای رساندن به ارگ پیدا می‌کنند.
