واشنگتن‌پست از عملیات محرمانه سیا برای پاشیدن دانه‌های «اصلاح‌شده» خشخاش در افغانستان پرده برداشت
واشنگتن‌پست در گزارشی تازه نوشت که سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) در یک برنامه محرمانه و ده‌ساله از پاییز ۲۰۰۴ تا حدود ۲۰۱۵ دانه‌های اصلاح‌شده خشخاش را با پروازهای شبانه بر مزارع افغانستان پاشیده تا تولید مواد مخدر را کاهش دهد.
به‌گفته این گزارش، هدف عملیات، ترویج انواعی از گیاه خشخاش بود که مقدار آلکالوئید — ماده خام مورد نیاز برای تولید هروئین — در آنها بسیار پایین بود؛ گونه‌هایی که زودتر رشد می‌کردند و ظاهر جذاب‌تری داشتند تا کشاورزان آنها را نگاه داشته و دوباره بکارند. دانه‌ها ابتدا در ایالات متحده پرورش یافته، با نمونه‌های محلی تلاقی داده و سپس به‌صورت گسترده تولید و از طریق هوا بر مزارع مناطق به‌ویژه هلمند و ننگرهار پاشیده شدند.
برخی منابع آگاه به واشنگتن‌پست گفته‌اند که این عملیات محرمانه با پروازهای شبانه و گاهی استفاده از هواپیماهای C-130 انجام شد و شمار قابل‌توجهی از افراد آگاه به برنامه آن را تأیید کرده‌اند، اگرچه جزئیات کامل از جمله میزان دقیق پروازها، بودجه و اثرگذاری نهایی برنامه همچنان محرمانه باقی مانده است.
گزارش می‌گوید روش کار طوری طراحی شده بود که تغییرات به چشم نیاید و گونه اصلاح‌شده به‌تدریج در بازارهای محلی توزیع شده و جایگزین گونه‌های پربازده شود. پیشرفت برنامه از طریق تصاویر ماهواره‌ای، شنود ارتباطات و بازدیدهای پنهانی ارزیابی می‌شد.
واشنگتن‌پست خاطرنشان کرده که این برنامه گرچه برای مدتی اثراتی داشته، اما به‌دلیل هزینه‌های بسیار بالا و ناکافی‌بودن آثار پایدار متوقف شد. ناظران و برخی مقام‌های پیشین امریکایی می‌گویند کلیت تلاش‌های ضد مواد مخدر در افغانستان شکست خورده است؛ علت‌ها شامل اختلاف میان نهادهای امریکایی، هزینه‌ها، مخالفت با روش‌هایی مانند سم‌پاشی هوایی (که به دلیل نگرانی از زیان‌های زیست‌محیطی و سیاسی رد شد) و پیوند عمیق کشت خشخاش با اقتصاد روستایی افغانستان بوده است.
گزارش همچنین یادآور می‌شود که در طول دو دهه، دولت‌های مختلف امریکا گزینه‌های متعددی از سم‌پاشی هوایی با گلیفوسیت تا خرید محصول و تبدیل قانونی آن را بررسی کردند؛ اما هیچ‌یک موفق به ایجاد کاهش پایدار در کشت خشخاش نشده‌اند. بازرس ویژه امریکا (SIGAR) در گزارش‌های پیشین نیز کاهش پایداری را در برنامه‌های ضدمواد مخدر افغانستان تأیید کرده است.
واشنگتن‌پست می‌نویسد که اکنون معلوم شده شایعات محلی درباره دخالت خارجی‌ها در آزار مزارع خشخاش — که سال‌ها در میان کشاورزان افغانستان شنیده می‌شد — «کاملاً بی‌اساس» نبوده است.
