سازمان گزارش‌گران بدون مرز: خبرنگارافغان-فرانسوی را آزاد کنید

سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) و ۱۴ رسانه و شرکت تولیدی رسانه ای فرانسوی خواستار آزادی مصطفی بهبودی خبرنگار افغان- فرانسوی شده اند که حدود یکماه پیش در کابل بازداشت شده است.

این سازمان امروز (دوشنبه، ۱۷ دلو) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که ۳۰ روز در مورد بازداشت مرتضی بهبودی که در زندان کابل، پایتخت افغانستان به ‌سر می‌برد، سکوت کرده است

گزارشگران بدون مرز گفته است که زندانی شدن مصطفی بهبودی بدون کدام دلیلی صورت گرفته است و این سازمان در یکماه گذشته برای آزادی او، تلاش زیادی کرده است.

گزارشگران بدون مرز و شماری از نهادهای رسانه ای حامی خبرنگاران گفته اند که آقای بهبودی در هفتم جنوری درکابل از سوی افراد مسلح بازداشت شده است.

در اعلامیه گزارشگران بدون مرز آمده است:” در ۱۵ جنوری، از تلفن همراه او به واحد کمک در سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) تماس گرفته شد؛ اما هیچ پیامی دریافت نشد و نمی‌توان فهمید که بهبودی بوده که تماس گرفته یا یکی از زندانبانان از تلفن او استفاده کرده است.”

از سویی هم انجمن آزاد خبرنگاران افغانستان در اعلامیه از طالبان خواسته است تا هرچه زودتر برای آزادی مصطفی بهبودی که هنوز مشخص نیست از سوی کدام ارگانی بازداشت شده است تلاش کند.

منابعی گفته اند که آقای بهبودی هنگام مراجعه به وزارت خارجه طالبان برای گرفتن مجوز کار خبرنگاری خویش، از سوی طالبان بازداشت شده است و برخی منابع نیز گفته اند که او به جرم جاسوسی بازداشت شده است.

گزارشگران بدون مرز نیز تاکید کرده است که مصطفی بهبودی پس از ۱۱ روز بازداشت در کابل، به‌دلیل عدم نشان دادن اعتبار، به زندان دیگری در کابل منتقل شده است و گفته می‌شود که متهم به جاسوسی شده است.

طالبان تاکنون درباره بازداشت مصطفی بهبودی سکوت اختیار کرده است.

مرتضی بهبودی کیست ؟

مرتضی بهبودی در سال 1994 در ولسوالی بهسود ولایت میدان وردک متولد شد و در دوسالگی با خانوده خود به دلیل نبود امنیت در افغانستان به ایران مهاجرت کرد . در ایران نیز در سن 9 سالگی کار خود را در داش های خشت پزی شروع کرد . مرتضی در سال 2012 به افغانستان بازگشت و تحصیلات عالی خود را در رشته حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه کابل به پایان رساند.

او در همان دوران تحصیل با خبرگزاری های مختلف جهت تقویت ظرفیت خبرنگاری خودش همکاری می کرد و در ادامه همین فعالیت ها خودش روزنامه دیلی بازار را تاسیس کرد .
در سال 2014 مرتضی بهبودی گزارشی تحقیقی با عنوان تجارت تریاک در افغانستان منتشر کرد  که پس از انتشار این تحقیق، او برای طالبان به یک هدف تبدیل شده بود و او به شدت مورد تهدید امنیتی قرار گرفت.

او از برخی از کشورها خواهان حفظ جان خودش شد که در اخر توسط فرانسه پناه داده شد.
مرتضی بهبودی در بهار 2015 وارد پاریس شد و پس از طی مراحل وضعیت اقامتی خودش در سال 2018 از دانشگاه Pantheon-Sorbonne مدرک ماستری خودش را در رشته روابط بین الملل به دست آورد و پس از آن بعنوان گزارشگر، “کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (COP21)” در سال 2015 در پاریس را پوشش داد .

مرتضی بهبودی یکی از شش بنیانگذار Guiti News است، یک پلتفرم رسانه آنلاین که توسط روزنامه نگاران فرانسوی و پناهنده ها مدیریت می شود و بر مسائل اخیر ناشی از مهاجرت گسترده تمرکز دارد.
همچنان او در سال 2019 در میان چهار جوان برازنده و موفق از افغانستان در فهرست جهانی مجله آمریکایی فوربس قرار گرفت. او همچنان توانست با نگارش مجموعه‌ای از گزارش‌ها با نام در سراسر افغانستان در زمان طالبان که توسط Mediapart منتشر شد، جایزه بایو برای خبرنگاران جنگ و جایزه ملی روزانه وارن فرانسه را دریافت کند.

او در گزارشی با عنوان «دختران جوان افغان که برای زنده ماندن فروخته می‌شوند» که توسط شبکه فرانس 2 پخش شد همکاری کرد و همچنین در سال 2022 جایزه بایو را دریافت کرد.

پیشینه بازداشت خبرنگاران خارجی توسط طالبان 

امینت تمامی خبرنگاران داخلی و خارجی پس از روی کار آمدن رژیم طالبان با خطر جدی مواجه شده است و پیش از این نیز طالبان ین اودانل، نویسنده فارن پالیسی را بازداشت کردند و با تهدید اورا مجبور ساختند تا از نشر گزارش هایش عذر خواهی کند.

او پس از آزادی و خروجش از افغانستان در توییتی نوشت که استخبارات طالبان به او گفته است: “عذرخواهی توییت کن یا زندان برو. {من گفتم}هر چه لازم باشد. آنها دیکته کردند. من توییت کردم. خوش‌شان نیامد. پاک شد. دوباره بازبینی شد. دوباره توییت شد. از من ویدئویی ساختن که بگویم به من فشار نیارودند. بعد آنرا هم دوباره انجام دادند.”

در ادامه همین بازداشت ها به نقل از سایت خبری صدای آمریکا طالبان روز چهار شنبه ۲۶ اسد1401 ایور شیرر، فلم‌ساز و خبرنگار امریکایی، را در کابل بازداشت کردند که در اواخر ماه قوس آزاد شد.

شماری از منابع که نخواستند نامشان در این گزارش ذکر شوند می گویند که احتمال میرود رفتار طالبان با مرتضی بهبودی نسبت به خبرنگاران خارجی دیگر که در بازداشت طالبان بودند به مراتب خشن تر وحشتناک تر باشد.

گزارش: اسماعیل اصغری