چرا مذاکرات صلح به بُن‌بست کشیده شد؟
پس از نشست «ابوظبی» که ماه گذشته با حضور طالبان و خلیل‌زاد و همچنین نمایندگان پاکستان، امارات و عربستان در ابوظبی پایتخت امارات، برگزار شد، آمریکا و متحدان اسلامی‌اش از یک نشست دیگر با حضور دولت افغانستان در «جده» عربستان خبر دادند.
این موضوع با واکنش طالبان روبرو شد و سخنگوی این گروه، نشست جده را رد کرد. متعاقب این، قطر، طالبان و تیم زلمی خلیل‌زاد به توافق رسیدند تا نشستی بین نمایندگان طالبان و هیئت آمریکایی در دوحه قطر برگزار شود. زمان این نشست هشتم و نهم ماه جاری میلادی اعلام شد. قرار بود علاوه بر اعضای دفتر سیاسی طالبان در دوحه، تعداد دیگری از سران طالبان نیز در این نشست شرکت کنند اما آمریکا، عربستان، امارات و پاکستان که از خودداری طالبان از حضور در نشست جده عصبانی شده بودند، در برابر نشست دوحه مانع ایجاد کردند و این نشست عملاً لغو شد.
ریاض، اسلام‌آباد و ابوظبی تلاش دارند دوحه را از مذاکرات صلح افغانستان به حاشیه رانده و خود ابتکار را به دست بگیرند. آمریکا نیز تابع خواسته سه متحد اسلامی و استراتژیک خود یعنی عربستان، امارات و پاکستان است. آمریکا ازیک‌طرف برای راضی نگه‌داشتن ریاض اسلام‌آباد و ابوظبی با آنان سر تکان می‌دهد و از طرف دیگر تلاش می‌کند این سه کشور اسلامی را در برابر طالبان قرار دهد.
خلیل‌زاد دیروز چین رفته بود و امروز به پاکستان آمد. اسلام‌آباد به این فکر بود که نمایندگان طالبان را برای نشست در پاکستان با حضور خلیل‌زاد راضی کند اما طالبان زیر بار نرفتند و این‌گونه بود که دیروز دستور بازداشت «محب‌الله» وزیر سابق حج و اوقاف طالبان در پیشاور صادر شد. با توجه به این اتفاق، در حال حاضر مذاکرات صلح افغانستان عملاً به بن‌بست رسیده است.
این همان نکته‌ای است که چندی پیش، در دو مطلب جداگانه از این قلم تحت عناوین «خلاف ژست کارشناسی» و «چرا صلح افغانستان به سرانجام نمی‌رسد» به آن اشاره شد. باز شدن گره مذاکرات صلح افغانستان نیز به عقب‌نشینی عربستان و امارات از این مذاکرات و همچنین به خروج پاکستان از کمربند سیاست‌های منطقه‌ای عربستان و امارات، بستگی دارد.
رویه فعلی پاکستان در برابر مذاکرات صلح افغانستان، متفاوت‌تر از رفتار پیشین این کشور در برابر افغانستان و مذاکرات صلح است. اکنون سیاست پاکستان به خاطر کمک‌های میلیاردی عربستان و امارات به این کشور، تحت‌الشعاع سیاست‌های منطقه‌ای عربستان و امارات قرار گرفته که به حاشیه راندن قطر از مذاکرات صلح افغانستان، یکی از این سیاست‌ها است. از طرف دیگر، طالبان که از صلح به جنگ راضی‌ترند، مصرانه تلاش میکنند دفتر سیاسی این گروه در قطر، مرجع مذاکرات صلح باشد. تلاشی که مورد پسند عربستان و امارات نیست و این‌گونه است که ما فعلاً شاهد بن‌بست در مذاکرات صلح افغانستان هستیم.
